Doymuş ve Doymamış Yağ Nedir? Yağ Çeşitleri Nelerdir?

Doymuş Yağ Nedir? Doymamış Yağ Nedir? Yağ Çeşitleri Nelerdir?

Yediğiniz sağlıklı yağları sevin çünkü onlar vücudumuzun en önemli yakıtları. Yıllarca bize yağlardan uzak durmamız söylendi. Yağsız beslenmeler ön plana çıkarılırken en önemli enerji kaynağı olan yağlara büyük haksızlık yapıldı.

Günümüzde ise bir çok araştırma gösteriyor ki aslında öyle her yağ, vücudumuzun ve sağlığımızın düşmanı değil. Hatta bizi uzun süre tok tutan ve enerji veren yağlarla beslenerek çok daha sağlıklı bir vücuda sahip olmamız da mümkün. Ancak önce yağları ve özelliklerini öğrenmekte fayda var.

Karbonhidrat ve proteinle birlikte üç önemli besin kaynağından bir olan yağın, 1 gramı 9 kalori içermektedir. Bizler beslenmemizdeki yağı dışarıdan temin ederiz. Örneğin; biyolojik faaliyetlerin gerçekleşmesinde kullanılan esansiyel yağlar olan Omega 6 ve Omega 3, vücudumunda üretilmez. Bunları besinler aracılığı ile almamız gerekir.

Gelin, karbon atom bağları sebebiyle iki ana gruba ayrılan yağların farklı çeşitlerine birlikte bakalım.

Doymuş Yağ

Doymuş yağ oda sıcaklığında katı halde bulunur ve karbon atomları arasında çift bağ bulunmaz. Doymuş yağlara örnek vermek gerekirse, hayvansal yağlar ve hindistan cevizi yağının doymuş yağ grubunda yer aldığını söyleyebiliriz. Günlük kalori ihtiyacımızın %25-30 yağlardan gelmeli ve bu yağların içinde doymuş yağların da bulunması gerekmektedir.

Tüm doymuş yağları kötü ve zararlı olarak görmek hata olur, zira doğal yöntemlerle ve katkısız olarak hazırlanmış doymuş yağların da beslenmemizde yer alması gerekir. Doymamış yağları günlük beslenmeden çıkarıp, doyabilmek için yüksek karbonhidrat ve şeker tüketildiğinde vücudumuza çok daha fazla zarar vermekte, diyabet ve şeker kaynaklı başka hastalıklara davetiye çıkarmaktayız.

Doymamış Yağ

Doymamış yağlar vücudumuzun ihtiyaç duyduğu zorunlu yağ asitleri için en iyi kaynaktır ve oda sıcaklığında sıvı halde bulunurlar. Kendi içlerinde ise ikiye ayrılırlar.

Doymamış Yağ Asitleri

Yağ asitleri, birleşerek yağları oluşturan maddelerdir. Yağ asitlerinin sayısı ise yağların türlerini belirleyen temel yapı taşıdır. Yağ zincirinde yer alan asitler tek karbon içeriyorsa tekli doymamış yağ, çift karbon bağı içeriyorsa çoklu doymamış yağ asidi olarak adlandırılırlar. 

Zeytin, fındık, yer fıstığı, ceviz, avokado, badem, susam yağı başlıca tekli doymamış yağ kaynaklarıdır.

Çoklu doymamış yağ grubunu Omega 3 ve Omega 6 olarak ayırarak incelemekte fayda var. Omega 3, hayvansal gıdalarda; ağırlıklı olarak balıkta bulunur. Bitkilerde ise keten tohumu, soya yağı, kenevir tohumu, kabak çekirdeği, ceviz, semiz otu ve kuru baklagillerde bulunur. Omega 6, ayçiçek yağı, soya yağı, mısır yağı, aspir yağında bulunur.

Trans Yağ Nedir? Neden Zararlıdır?

Trans yağ esasında hayvan vücudunda doğal olarak üretilmektedir. Ancak endüstriyel olarak üretilenler, sıvı haldeki bitkisel yağların hidrojenle doyurulması ile elde edilir. Dolayısıyla trans yağlar, işleme tutulma yöntemleri ve içerikleri nedeniyle sağlığa son derece zararlı duruma gelmektedir. Bu yağların yüksek oranda kullanımı; kolesterol, diyabet, kalp hastalığı gibi bir çok hastalığa zemin hazırlar. Trans yağlı ürünlerin aşırı tüketimi, damarların iç tabakasında hasara neden olur ve damar sağlığını bozar. İyi ve kötü kolesterol dengesini de bozan bu yağdan ve trans yağ ile üretilen ürünlerden uzak durulması gerekmektedir.

Gıda üretiminde trans yağ kullanımı dünyada ve Türkiye’de kısıtlamalara tabiidir. Buna rağmen gıda endüstrisinin en sevdiği ürünlerden biridir. Bunun en önemli nedeni, ucuz ve raf ömrünü uzatıcı özelliği olmasıdır. Trans yağ kullanılarak üretilen ürünler çabuk bozulmadığı gibi tatları daha lezzetli olur. 

Nuts’all ürünleri, üretimdeki özel proses sayesinde yer fıstığı, fındık ve bademin kendi yağının açığa çıkarılması sağlanarak hiçbir yağ eklenmeden üretilmektedir. Dolayısıyla içerdiği tamamen sağlıklı ve doğal yağlar ile günlük yağ alımınızı en sağlıklı şekilde yapmanıza destek olur.

Merve Ülker

* Bu blogda kullanılan her yazının hakkı saklıdır. İzinsiz kullanılamaz.